диалектные тексты
средневепсский диалект
Информант: Назарова Евдокия Михайловна, место записи: Каргиничи (Karhil), Подпорожский р-н, Ленинградская обл., г. записи: 1965, записали: Зайцева Мария Ивановна, Муллонен Мария Ивановна
М. Зайцева, М. Муллонен, Образцы вепсской речи, (1969), с. 50-52; ф/архив ИЯЛИ КарНЦ РАН: № 619/
Homencel nuuzemei, lehmäd l’üpsamei |
Утром встаем, коров подоим |
|
Homencel nuuzemei, särahtesen viritamei. | Утром встаем, лучину зажигаем. | |
Ende miil’ karasinad iiländ, oli da dengįid’ iiländ. | Раньше у нас керосина не было, был, да денег не было. | |
Särahtesen viritamei, andamei sömäd lehmile, potom jömän. | Лучину зажигаем, даем коровам корм, потом пойло. | |
Rungit’ paamei jomha da jotamei. | Мякину кладем в пойло и поим. | |
Potom mämei lehmäd lüpsmähä, otamei lüpsragenden. | Потом идем коров доить, берем подойник. | |
Savihiižihe padeihe sehleičemei maidon. | Потом в глиняные горшки процедим молоко. | |
Lonkt’aigan andamei sömän, hiinäd. | В обед даем корм, сено. | |
Ehtkeičel möstak jotamei, lüpsamei, sehleičemei maidon padeihe. | Вечером опять поим, доим, цедим молоко в горшки. | |
Potom andamei sömän. | Потом даем корм. | |
Sid’ užineičemei da čajun jomei(čajud ende vähän i juimei), möstak ištumeiš. | Потом ужинаем да чай пьем (чай раньше мало и пили), опять садимся. | |
Konzak lampan viritamei ili pil’kuškeižen, a konz i särahtesideke ištumei. | Когда лампу зажигаем или коптилку, а когда и с лучинами сидим. | |
Ei akeid’ soberiše, ištumei i kezerdamei. | Много женщин соберется, сидим, прядем. | |
Pöuväz ehtib ka kelikeičimei, potom tapamei, harjamei, sid’ jo kezerdamei ehtkeičid möd. | Лен поспеет, так треплем, потом молотим, чешем, потом уж прядем по вечерам. | |
Kezal ka homencel nuuzomei, lüpsamei. | Летом утром встаем, доим [коров]. | |
Ku paimen tordab, pästamei lehmäd, sömei da jomei i mämei mecha, kevadel ka kaskit’ karz’mäha, a kezal ka möstak nit’mäha. | Когда пастух трубит, выпускаем коров, едим и пьем и идем в лес, весной – так подсеку обрубать, а летом – так опять же косить. | |
Lehmad tuloba, lüpsamei möst, maidon sehleičemei, čajun jomei, sigä kaiken radon spravimei i magattaha paameiš. | Коровы придут, доим опять, молоко процедим, чай попьем, всю работу справим и спать ложимся. | |
Kezal kaiken pejän paimendase lehmäd. | Летом весь день коровы пасутся. | |
A parmad oma, ka hö tuloba homencel kodihe, а ehtkeičel möstak parmad lopiše i ajaba mecha öks. | А [когда] оводы, они приходят утром домой, а вечером опять оводы исчезают ('кончаются'), и гонят [коров] в лес на ночь. | |
Kevadel soberišei mužikad i pouktaba paimnen, kalhes-ik pakičop sigä. | Весной собираются мужики и нанимают пастуха, дорого ли там просит [он]. | |
Ende vet’ ii kal’hes, viž rubl’ad vai kut-se maksetihe. | Раньше ведь недорого, пять рублей или что-то [около этого] платили. | |
Paimen tulob, anttas kad’jad vouktad poutnasiižed päle, poutnasiižed paidad. | Пастух придет, ему дают белые полотняные кальсоны, полотняные рубашки. | |
A tįižed anttas štanide sijas krasitut kadjad jougha, muga hän i paimendab. | А другие дают крашеные кальсоны вместо штанов. Так он и пасет. | |
Miil’, näd, nel’ leh’mäd oli ka nel’ pejad sötamei paimnen i möstak mäb tįižihe, tįižhe ižandaha, sigä söb, job, kuvers’ pejid’. | У нас, видишь, четыре коровы было, так четыре дня кормим пастуха, и опять идет к другим, к другому хозяину, там ест, пьет сколько-то дней. | |
Muga kezan i käelob pejid’ möta. | Так [все] лето и ходит по дням. | |
Mecha paimnele straptas kalitkeid’, kons kolobad ili munįd’ anttas. | В лес [с собой] пастуху пекут калитки, иногда колобы или яйца дают. | |
Paksus paimen tulob itkuke, kaik deren’ joksob mecha, kons kondi, konz händikaz sigä. | Часто пастух приходит с плачем, вся деревня бежит в лес, там когда медведь, когда волк [в стаде]. | |
Touvel mö lambhad kahišti keričimei. | Зимой мы овец стригли дважды. | |
Touvel vill hubemb, a kezal vill paremb om. | Зимой шерсть хуже, а летом шерсть лучше. | |
I kezal kahišti lambhid’ keričomei. | И летом дважды стрижем овец. | |
Keričomei roudįl’. | Стрижем ножницами. | |
Potom villan kezerdamei, aleižed sidomei, čuukad. | Потом шерсть прядем, варежки вяжем, чулки. | |
Ladimei kožal’pän i kezerdamei värt’näl. | Делаем кудель и прядем веретеном. | |
Kezal ku mämei rahnmaha ili marjihe käalemei, virzud paamei jougha. | Раньше, когда шли жать или за ягодами ходили, лапти надевали на ноги. | |
Virzud pletiba tohespei. | Лапти плетут из бересты. | |
Tegiba komšeižed tohespei, marjihe käelimei komšeižil’ i puzud ningomad, lähtkišpei veden-se kandištas. | Делали кузовки из бересты, по ягоды ходили с кузовками, и корзины такие, из колодца воду носить. | |
Kašlid’ vuu tehtihe, käeltihe kalaha, sen’he. | Кошели еще делали, ходили рыбу ловить, за грибами. | |
Garblon pįimimei kašlihe. | Клюкву собирали в кошели. | |
Komšeižed kädehe i kašlin’ sel’gän taga. | Корзинки в руки и кошель за спину. | |
Marjad kazdihe mijal – bol, gar’rbol, mustikeine, murikeine, babarm. | Ягоды росли у нас – брусника, клюква, черника, морошка, малина. |