Продолжение проекта: Открытый корпус вепсского и карельского языков

Корпус вепсского языка

Тексты

Список текстов / подкорпус вепсских сказок


Pakičijaine d'oočk'aine

подкорпус вепсских сказок

средневепсский диалект, восточные говоры

Информант: Калинина Александра Леонтьевна, г.р. 1909, урожд. Пондала (Pondal), Бабаевский р-н, Вологодская обл., место записи: Пондала (Pondal), Бабаевский р-н, Вологодская обл., г. записи: 1958, записали: Зайцева Мария Ивановна

Вепсские народные сказки, (1996), с. 171-173; ф/архив ИЯЛИ КарНЦ РАН: № 47/1, НА КарНЦ, кол.83, ед.хр.171

Pakičijaine d'oočk'aine

   

Девочка-нищенка

 
Elotihe ukoine da akaine.    Жили-были старичок и старушка.
   
Oli hijau d'oočk'aine üks’ Mašen'ka.    Была у них одна девочка Машенька.
   
Ukoine da akaine kuudihe, nece d'oočk'aine gäi.    Старичок и старушка умерли, эта девочка осталась.
   
Söda hänou liibäd iile.    Хлеба у нее нет.
   
Mida tariž tehta?    Что делать?
   
Ot’ puzuižen, läks’ pakičemha    Взяла корзиночку и пошла по деревням просить милостыню.
derüunime.    
   Было это в воскресенье утром.
Ozaižihe pühänpään homesuu.    
   Идет эта девочка Машенька в другую
Astub nece d'oočk'aine Mašen'ka toižhe derüunähä.    деревню.
   
Ištub reduižes lehmaine, putnu pačakoho.    Сидит в грязи коровушка, в лужу попала.
   
Lehmaine pagižeb:    Коровушка говорит:
   
– Mašen'ka, Mašen'ka, veda mindain' sarfhuziš, igan mina sindaiž abutaškan elada.    – Машенька, Машенька, вытащи меня за рожки, век буду тебе помогать жить.
   
Mašen'ka sarfhuziš vedi lehmaižen, puhtast’, pezi.    Машенька за рожки вытащила коровушку, вычистила, вымыла.
   
Lehmaine necen d'oočk'aižen Mašen'kan korvaspäi pezot’, toižespäi sädat’.    Коровушка эта девочку Машеньку из одного уха помыла, из другого одела.
   
Tegihe krasavica ka hänon päu    Превратилась она в красавицу, что любо на нее глядеть.
kacta.    
   Красивая одежда на ней, галоши с ботинками на ногах.
Čoma soba päu, kološad šebletoidme gäugas.    
   Пошла эта девочка в церковь.
Mäni nece d'oočk pagastalo.    
   Поп поет, а народ весь на нее смотрит.
Pap pajatab, a rahvas kaik nečhe d'oočk'ah'a kactas.    
   Был тут барский сын.
Oli sidei bajarin' poig.    
   Барский сын все на эту девочку смотрит.
Bajarin' poig kaiken nečhe d'oočk'ah'a kacub.    
   Когда служба прошла, она раньше всех подошла к кресту и ушла.
Hän eduu kaikid' rahvast služb proidi ristha mäni da uidi-ki.    
   Пришла, разделась и пошла просить милостыню.
Möst tuli da rušauzihe da pakičemha läkski.    
   В следующее воскресенье этот барский сын уже решил приметить, чья же это девочка, нужно ее узнать.
Toižuu pühäpääu nece g'o primetoičeb bajarin' poig, kenon-žo nece om d'oočk, tariž hänt tundištada.    
   Опять девочка начала собираться
Möstona d'oočk'aine nece lähtoškanz' pagastalo.    в церковь.
   
Lehmaižespäi korvaspäi pezihe, toižespäi sädihe vuu čomembihe kološoihe, šebletoihe kengihe, möst mäni pagastalo.    Из уха коровушки умылась, из другого оделась еще лучше, галоши с ботинками обула и опять пошла в церковь.
   
Nece prihä g'o kacub ka kaiken süumid ii hiita.    Этот парень все смотрит, глаз
   не сводит.
I kaik rahvas kactas, ningišt’ iile-ki nikugau, mugoine čoma.    
   И весь народ смотрит – такой нигде больше нет, такая красивая.
Potom möstona ristas eduu rahvast proid'auz’ dei uidi kodihe.    
   Потом она раньше других очутилась у креста и ушла домой.
Kuumandaks pühäpääks prihä dumaib:    
   В третье воскресенье парень думает:
«Mida tariž tehta, kut hänt tariž tabata?    
   «Что делать, как ее поймать?
Tehta mini tervad vädraižehe.»    
   Сделаю я смолы в ведерко».
Tervad nece prihä, bajarin' poig tegi, vargiič konz nece d'oočk mänob pagastaha.    
   Приготовил барский сын смолы, караулит, когда эта девочка пойдет в церковь.
Nece d'oočk möstona lehmaižuu korvas pezihe, toižes sädihe čomihe möstona šebletoihe, kološoihe kengihe, mäni pagastalo.    
   Девочка опять из ушка коровушки умылась, из другого оделась красиво, в ботинки и галоши обулась. Пошла в церковь.
Bajarin' poig pordhad void’ tervau.    
   Барский сын намазал лестницу смолой.
Lähtoškanz' nece d'oočk pagastaspäi, ristan proidi.    
   Стала уходить эта девочка из церкви, прошла мимо креста.
Pordhaižile tuli, kološ hänou putui tervakahazo pordhazo, ii viinu nütkäitä.    
   На ступеньку сошла, галоша пристала к смолистой лесенке, не смогла она отодрать.
Nütkäitä hät’k ka rahvaz tundištadas.    
   Отрывать долго – народ узнает ее.
G'oks’, uidui kodihe, kološaižen sihe gät’-ki.    
   Бегом убежала домой, галошу тут и
Mäni kodihe, rušihe.    оставила.
   
Nece bajarin' poig necen kološan ot’, kaikile bahatįle d'oočkile probui, nikelle ii latte.    Пришла домой, разделась.
   
Gollembile probui – nikelle i latte.    Барский сын взял эту галошу, примерил всем богатым девочкам – никому не подходит.
   
Eli side hutoraižuu püudos g'agi-baba.    Бедным примерил – никому не подходит.
   
G'agi-baban tütrennoks käutihe.    Жила тут, на хуторе в поле, баба-яга.
   
G'agi-baba tütruu g'augan vöst’, vöst’, čak g'oksob.    Сходили к дочери бабы-яги.
   
Penendab g'augan, muga tariž bajarin' poigan taga tütär antta mihelo.    Баба-яга подтесала ногу дочери, тесала-тесала – кровь течет.
   
Ii latte.    Делает ногу дочери меньше, нужно выдать дочь за барского сына.
   
Nu vuu kus keda om lüuta?    Не подходит.
   
A om ved’ mijau kus-se pakičijaine gol'l'aine d'oočk'aine Mašen'ka, probuigam bude sille.    Ну, кого, где можно еще найти?
   
Mändihe necen d'oočk'aižennoks, hän ištub päčuu.    – А ведь есть у нас где-то еще нищенка, бедная девочка Машенька, примерим ей.
   
D'oočk'aine probui ka hänolo vokurat.    Пошли к этой девочке, она сидит
   на печке.
Nu mida tehta?    
   Девочка примерила, ей впору.
Tariž bajarin' poigan taga mehelo otta, raz hijau g'o ninga tehtut ka.    
   Ну, что делать?
Mäni nece d'oočk lehmaižennoks.    
   Нужно взять замуж за барского сына, раз у них уж такой уговор.
Möstona korvaspäi pezihe, toižespäi sädihe, tegihe mugoine hüvä krasavica.    
   Пошла эта девочка к коровушке.
Bajarin' poigan taga mehelo mäni.    
   Опять из уха умылась, из другого оделась, стала красавицей.
Siga venčaihezoiš svadbau, kodihe bajarihe ajetihe.    
   Вышла она замуж за барского сына.
Nügüt’ d'oočk'aine elab bajarinaižen bahatas i kaik hüvästi i kaik-ki elotas hüväšti.   
   В церкви повенчались, поехали домой
   к барину.
   
   Теперь она богато живет, барыней, и все живут хорошо.